Ισλαμοφοβία και σοκ

--- 🌿🌿 «Ισλαμοφοβία»: Η ρητορική κατασκευή νεο-οθωμανικών και διακρατικών μηχανισμών επιρροής 🌿🌿 Του Academician Prof. DDDr. Dr. Habil. Alexios Panagopoulos 🌿🌿🇬🇷 Ο όρος «ισλαμοφοβία» εμφανίζεται στον δυτικό δημόσιο λόγο μόλις τα τελευταία τριάντα χρόνια και εξελίχθηκε σε εργαλείο πολιτικής ρητορικής, παρά σε επιστημονικά θεμελιωμένη έννοια. Η διεθνής έρευνα έχει καταδείξει ότι η σύγχρονη διάδοσή του συνδέεται με οργανωμένα δίκτυα επιρροής, στα οποία συμμετέχουν κρατικοί φορείς, ΜΚΟ και ιδρύματα χρηματοδοτούμενα από κράτη του Κόλπου, με κυρίαρχο το Κατάρ (Miller, 2016). Την ίδια περίοδο, ο νεο-οθωμανικός λόγος της Τουρκίας αξιοποίησε τον όρο ώστε να απονομιμοποιήσει κάθε κριτική σε πολιτικές αναθεωρητισμού και γεωπολιτικής επέκτασης (Taşpınar, 2011). 🌿🇬🇷 Η επιβολή της έννοιας λειτουργεί συχνά ως μηχανισμός φίμωσης: κάθε επιστημονική ανάλυση για τις ιστορικές μεταβολές στη Μέση Ανατολή και στη Βόρεια Αφρική ή για την άνοδο ριζοσπαστικών μορφών πολιτικού Ισλάμ χαρακτηρίζεται άμεσα ως «ισλαμοφοβική» (Allen, 2010). Η ταύτιση της κριτικής με μισαλλοδοξία υπονομεύει την ελεύθερη ακαδημαϊκή έρευνα και δημιουργεί αναθεωρητικό πλαίσιο συζήτησης. 🌿🇬🇷 Οι ιστορικές μεταβολές, ωστόσο, είναι αδιαμφισβήτητες. Πλήθος περιοχών που σήμερα εμφανίζουν σχεδόν πλήρη μουσουλμανική ομοιογένεια υπήρξαν επί αιώνες χριστιανικά κέντρα: – Η Μικρά Ασία και η Βυζαντινή Αυτοκρατορία, που κατελύθη βαθμιαία από τον 11ο έως τον 15ο αιώνα (Finkel, 2005). – Η Αίγυπτος, όπου οι κόπτες χριστιανοί αποτέλεσαν πλειονότητα μέχρι τους πρώτους αιώνες της αραβικής κυριαρχίας (Kennedy, 2007). – Η Συρία, η Ιορδανία και η Μεσοποταμία, εστίες παλαιοχριστιανικών κοινοτήτων και του ασσυριακού χριστιανισμού (Hoyland, 2015). – Η Βόρεια Αφρική, από την Τυνησία έως το Μαρόκο, που εκχριστιανίστηκε στον ύστερο ρωμαϊκό κόσμο και ισλαμοποιήθηκε κυρίως μεταξύ 7ου–12ου αιώνα (Jenkins, 2008). – Τα χριστιανικά βασίλεια της Νούβης στο σημερινό Σουδάν, τα οποία βαθμιαία εξισλαμίστηκαν μετά τον 14ο αιώνα (Hassan, 1967). 🌿🇬🇷 Οι εξελίξεις αυτές δεν είναι αποτέλεσμα απλής «θρησκευτικής μετακίνησης», αλλά προϊόν πολεμικών συγκρούσεων, δημογραφικών πιέσεων, θεσμικών περιορισμών των μη-μουσουλμανικών πληθυσμών και μακροχρόνιων κοινωνικών μετασχηματισμών. Η εξάλειψη ή συρρίκνωση των χριστιανικών κοινοτήτων στις προαναφερθείσες περιοχές καταγράφεται εκτενώς στη διεθνή ιστοριογραφία (Jenkins, 2008). 🌿🇬🇷 Επομένως, η ανάδειξη αυτών των ιστορικών δεδομένων δεν συνιστά μισαλλοδοξία, αλλά αναγκαία ακαδημαϊκή τεκμηρίωση. Η διάκριση μεταξύ θρησκείας και πολιτικού Ισλάμ, καθώς και μεταξύ ειρηνικών θρησκευτικών κοινοτήτων και γεωπολιτικών σχεδίων που εργαλειοποιούν τη θρησκεία, αποτελεί αναγνωρισμένο επιστημονικό ζήτημα (Pratt, 2011). 🌿🇬🇷 Η κριτική σε φαινόμενα εξτρεμισμού, ριζοσπαστικοποίησης ή γεωστρατηγικού επεκτατισμού δεν μπορεί να μετατρέπεται σε «παράπτωμα σκέψης» μέσω προπαγανδιστικών όρων. Η προστασία της πολιτισμικής συνέχειας, της δημοκρατικής συνοχής και της κυριαρχίας των κοινωνιών αποτελεί θεμελιώδες δικαίωμα των λαών και διασφαλίζεται μέσα από την τεκμηριωμένη ιστορική και γεωπολιτική ανάλυση. 🌿🇬🇷 Η αντίσταση στις επιθετικές εκφάνσεις του πολιτικού Ισλάμ δεν είναι «φοβία». Είναι ζήτημα θεσμικής αυτοπροστασίας και ιστορικής συνείδησης—και, κατ’ επέκτασιν, πράξη ευθύνης απέναντι στην αλήθεια και τη διατήρηση της πολιτισμικής κληρονομιάς. 🌿🇬🇷 --- Βιβλιογραφικές Αναφορές (πραγματικές εκδόσεις) Allen, C. (2010). Islamophobia. Ashgate. Finkel, C. (2005). Osman’s Dream: The History of the Ottoman Empire. Basic Books. Hassan, Y. (1967). The Arabs and the Sudan: From the Seventh to the Early Sixteenth Century. Edinburgh University Press. Hoyland, R. (2015). In God’s Path: The Arab Conquests and the Creation of an Islamic Empire. Oxford University Press. Jenkins, P. (2008). The Lost History of Christianity. HarperOne. Kennedy, H. (2007). The Great Arab Conquests. Da Capo Press. Miller, R. (2016). Desert Kingdoms to Global Powers: The Rise of the Arab Gulf. Yale University Press. Pratt, D. (2011). Islamophobia? Religious Intolerance and Discrimination. Routledge. Taşpınar, Ö. (2011). The Three Strategic Visions of Turkey. Brookings Institution. ---